27 lutego 2019

Nasz dziadek Moniuszko - cykl reportaży

Z okazji Roku Stanisława Moniuszki Cezary Galek postanowił dotrzeć do współczesnych potomków kompozytora z różnych linii i stopnia pokrewieństwa żyjących dziś w Warszawie.

Czy postać kompozytora przetrwała w rodzinnej tradycji w sposób żywy? Czy jego osoba wywiera wymierny wpływ na życie potomków? Wszak pamięć o „twórcy polskiej opery narodowej” zobowiązuje szczególnie tych, dla których kompozytor jest nie tylko postacią z pomnika przed Teatrem Wielkim w Warszawie. Te pytanie nurtowały dziennikarza.

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 r. w Ubielu pod Mińskiem na terenie zaboru rosyjskiego w ówczesnej Polsce (dziś Białoruś). Pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej herbu Krzywda. Był jedynym potomkiem małżeństwa Czesława Moniuszki i Elżbiety z Madżarskich Moniuszkowej, ale miał rodzeństwo cioteczne w licznej rodzinie Moniuszków. Matka, Elżbieta Moniuszkowa, choć nie była zawodowym muzykiem, stała się dla syna pierwszą nauczycielką gry na klawikordzie. Przyszły kompozytor w domu rodzinnym wzrastał w atmosferze wrażliwości na sztukę, postawy patriotyczne, oraz potrzebę zdobywania wykształcenia i troskę o ludzi. Stanisław i Aleksandra Moniuszkowie mieli dziesięcioro dzieci.

W 1841 roku urodziło się pierwsze – córka Elżbieta. Do dzisiaj żyją jej autentyczni potomkowie (w Polsce, w Kanadzie i na Węgrzech). Drugim dzieckiem kompozytora był syn Kazimierz (zmarł w dzieciństwie). W 1843 roku przyszło na świat trzecie dziecko kompozytora – syn Stanisław. Z jego linii do dzisiaj żyje (w Polsce i we Włoszech) sześcioro jego potomków. Kolejnym synem Kompozytora był Bolesław (wiolonczelista, zmarł nieżonaty), następnie córka Maria (zmarła jako dziecko), córka Jadwiga (do dzisiaj żyją w Polsce jej potomkowie), córki Zofia i Aleksandra (ta druga zmarła we wczesnym dzieciństwie), syn Jan (profesor petersburskiej Akademii Sztuk, artysta malarz; zmarł nieżonaty) i córka Cecylia (zmarła niezamężna).

W części pierwszej cyklu w audycji gościły: Elżbieta Janowska-Moniuszko, pra-pra-prawnuczka kompozytora i jej córki Adrianna. O kompozytorze wypowiadała się także dr Magdalena Idzik - śpiewaczka specjalizująca się w wykonawstwie arii i pieśni Moniuszki.

W części drugiej audycji wystąpił Stanisław Kazimierz Wójciki - pra-pra-pra-prawnuk po córce Jadwidze (szóste pokolenie) a także Maciej Dehnel z rodziną - pra-prawnuk kompozytora po córce Elżbiecie (czwarte pokolenie po kompozytorze).

Zapraszamy do słuchania.