Komunikat Polskiej Agencji Prasowej o ogłoszeniu przez Radę Samorządu miasta Wilna Roku Stanisława Moniuszki:

"Bez Stanisława Moniuszki Wilno w świecie kultury utraciłoby część swojej osobowości" - powiedział podczas posiedzenia mer Wilna Remigijus Szimaszius. Przypomniał, że Moniuszko "właśnie Wilno wybrał dla swej twórczości".

W 2019 r. przypada 200. rocznica urodzin Stanisława Moniuszki, kompozytora, dyrygenta, organisty, pedagoga, dyrektora Teatru Wielkiego w Warszawie, twórcy polskiej opery narodowej. Obchody tej rocznicy - wspólnej dla Polski, Litwy i Białorusi - patronatem objęło UNESCO. Sejm Polski ustanowił ten rok Rokiem Stanisława Moniuszki.

Moniuszko urodził się w nieopodal Mińska, na terenie dzisiejszej Białorusi. W Wilnie spędził 18 lat, od 1836 r. do 1858 r. z krótką przerwą. W Wilnie mieszkał przy ul. Niemieckiej, w domu, który zachował się do dziś. Jest na nim tablica informacyjna, a na pobliskim skwerze znajduje się pomnik Moniuszki wzniesiony w 1922 r.

Mieszkając w Wilnie, Moniuszko pracował jako organista w kościele Świętych Janów (Chrzciciela i Ewangelisty), udzielał lekcji muzyki, był dyrygentem w Teatrze Wileńskim. Tu skomponował wiele utworów, w tym ponad 300 pieśni, słynne cztery Litanie ostrobramskie, wydawał Śpiewniki domowe.

W Wilnie 16 lutego 1854 r. w gmachu Ratusza odbyła się też teatralna premiera Halki.

Rok Stanisława Moniuszki na Litwie w grudniu zainaugurowała wileńska wersja opery Halka w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie w wykonaniu chóru kameralnego i orkiestry Capella Cracoviensis. Współorganizatorem koncertu był m.in. Instytut Polski w Wilnie.

W Roku Stanisława Moniuszki, przy udziale Instytutu Polskiego w Wilnie, odbędzie się kilka innych wydarzeń. Dyrektor Instytutu Marcin Łapczyński zapowiada, że w kwietniu, w ramach festiwalu Kaunas Jazz zostanie zaprezentowany Moniuszko na jazzowo.

W maju w Wilnie w kościele Świętych Janów odbędzie się koncert, podczas którego wystąpią trzy chóry: Uniwersytetu Wileńskiego, Politechniki Białostockiej i Państwowego Uniwersytetu w Mińsku. Potem koncert zostanie powtórzony w Mińsku i Białymstoku.

Głównym elementem obchodów Roku Stanisława Moniuszki na Litwie będzie międzynarodowa konferencja naukowa, która odbędzie się w Wilnie w czerwcu.

Konferencji będzie towarzyszyć koncert z Litaniami ostrobramskimi (1843-55) w wykonaniu Litewskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej i Kowieńskiego Chóru Państwowego pod batutą polskiego dyrygenta Antoniego Wita.

Do obchodów Roku Stanisława Moniuszki przygotowuje się również Centrum Kultury Polskiej na Litwie im. Stanisława Moniuszki. Jak poinformowała jego dyrektor Apolonia Skakowska, "wszystkie imprezy, które w ciągu roku organizuje Centrum, będą podporządkowane 200. rocznicy naszego patrona". Centralne, jubileuszowe przedsięwzięcie odbędzie się 5 maja, w dniu urodzin kompozytora.

"Na tę okazję przygotowujemy specjalny koncert w Siemens Arenie, największej sali widowiskowej Wilna, mieszczącej 4,5-tysięczną widownię" - powiedziała Skakowska.